Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
Ribes × pallidum 'Röd Hollandsk'
| Ættkvísl |
|
Ribes |
| |
|
|
| Nafn |
|
× pallidum |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Otto & F. Dietr. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
'Röd Hollandsk' |
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Rifsber |
| |
|
|
| Ætt |
|
Garðaberjaætt (Grossulariaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Ribes spicatum Robson ‘Rød Hollandsk’ / ‘Röda Hollänska’. R. rubrum ‘Red Dutch’. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi runni. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól og skjól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Föl gulgrænn. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Snemma vors. |
| |
|
|
| Hæð |
|
1-1,5 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
Meðalhraður vöxtur. |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Rauð hollensk er gamalreynt yrki sem hefur verið í ræktun á Íslandi frá a. m. k. um 1830. Yrkið er upprunnið í Hollandi, kom fram fyrir 1729. Þetta er eitt elsta ef ekki elsta yrkið sem þekkt er. Plantan er stór, kröftug, upprétt, þétt, myndar mikið af berjum, hraust, lauf meðalstór, hálfhjartalaga til næstum þverstýfð við grunninn. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blómin koma snemma, klasarnir eru fremur langir, meðal-þéttblóma, blómin hangandi og klasar með mörg blóm. Bikarpípan grænleit, skállaga, bikarflipar snubbóttir, aðskildir, fölgulgrænir, fremur ógreinileg. Berin um mitt sumar, klasar langir og grannir, 10-18 berja, mjög strjál, klasaleggir langir, berin föst á leggjunum, breytileg að stærð, hnöttótt, skær, glansandi rauð, hýðið hárlaust, berholdið kjötkennt, þétt, mikil gæði. & |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Yrki. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Frjór og jafnrakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Hefur mikinn viðnámsþrótt gegn sjúkdómum. |
| |
|
|
| Harka |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
http://www.ars-grin.gov,
http://www.landstolpi.is
|
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Græðlingar. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í runnabeð. Berin notuð í saft, sultu og hlaup eða fryst. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Þroskar ber hérlendis vanalega um og eftir mánaðarmót ágúst/september. Uppskera getur brugðist norðanlands í köldum sumrum.
Rifsber eru mikið ræktuð um allt land. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Ribes × pallidum Otto & F. Dietr. (Ribes petraeum × R. spicatum spicatum). |
| |
|
|
|
|