Jónas Hallgrímsson - Úr ljóðinu Dalvísa Fífilbrekka! gróin grund!
grösug hlíð með berjalautum!
flóatetur! fífusund!
fífilbrekka! smáragrund!
yður hjá ég alla stund
uni best í sæld og þrautum;
fífilbrekka! gróin grund!
grösug hlíð með berjalautum!
|
| Ættkvísl |
|
Lilium |
| |
|
|
| Nafn |
|
canadense |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Kanadalilja |
| |
|
|
| Ætt |
|
Liljuætt (Liliaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölæringur og laukplanta. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól og skjól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Gulleit að mestu og með dökkar doppur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Ágúst-september. |
| |
|
|
| Hæð |
|
60-150 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Uppréttir, laufóttir stönglar. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Kjötkenndar, jarðstöngul-neðanjarðar renglur með fáein, hvít til gulleit hreisturblöð, sem koma með nýja, litla æxlilauka í endann á hverju ári. Upp af þeim vaxa hvert vor 60-150 sm háir stönglar með laufkransa. Lauf eru 15×2 sm, lensulaga til öfuglensulaga, 5-7 tauga, yfirleitt í krönsum,
Langir, fíngerðir, bogsveigðu blómleggirnir bera allt að 20 blóm í sveiplíkri blómskipun. Blómin 10-12 bjöllulaga, drúpandi, í sveip. Blómleggir allt að 20 sm langir. Blómhlífarblöð 5-7,5×2,5 sm, lítt aftursveigð í oddinn, gulleit að mestu og með dökkar doppur. Frjó gult-brúnt. Aldin 3 sm.
Ýmis afbrigði geta haft aðra blómliti svo sem múrsteinsrautt, ýmis appelsínulit litbrigði og hreingult.
v. coccineum Pursh.
Blómin múrsteinsrauð með gular doppur í gininu.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
A N-Ameríka. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Súr, rakur, vel framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1,
Jelitto, L and Wilhelm Schacht 1990 Hardy Herbaceous Perennials. I &II. – third ed. London. |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Fjölgað með fræi sem spírar hægt. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Vex á rökum engjum, í skurðum og í skógarjöðrum. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Ekki auðræktuð. Þarf súran, rakan, vel framræstan jarðveg þ.e. sand-mó-leirkenndur jarðvegur blandaður möl. Það er vel þess virði að reyna að rækta þessa glæsilegu liljutegund.
|
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Lilium canadense L. v. coccineum Pursh. var sáð í Lystigarðinum 1991, dó 1997. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|