Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
Ættkvísl |
|
Amelanchier |
|
|
|
Nafn |
|
laevis |
|
|
|
Höfundur |
|
Wieg. |
|
|
|
Ssp./var |
|
|
|
|
|
Höfundur undirteg. |
|
|
|
|
|
Yrki form |
|
|
|
|
|
Höf. |
|
|
|
|
|
Íslenskt nafn |
|
Sætamall |
|
|
|
Ætt |
|
Rósaætt (Rosaceae) |
|
|
|
Samheiti |
|
|
|
|
|
Lífsform |
|
Lauffellandi runni. |
|
|
|
Kjörlendi |
|
Sól. |
|
|
|
Blómlitur |
|
Hvítur. |
|
|
|
Blómgunartími |
|
Júní. |
|
|
|
Hæð |
|
- 13 m |
|
|
|
Vaxtarhraði |
|
|
|
|
|
|
|
|
Vaxtarlag |
|
Lauffellandi, 10 – 13 m hátt tré í heimkynnum sínum, oftast aðeins breiður, greinóttur runni, stundum vöxt sem minnir á tré með slútandi hárlausar greinar. |
|
|
|
Lýsing |
|
Lauffellandi runni eða tré allt að 13 m hátt. Lauf 4-6 sm, egglaga, ydd, grunnur bogadreginn, fíntennt næstum að grunni, hárlaus, æðastrengjapör 12-17. Blómklasar allt að 12 sm, hangandi, blóm fjölmörg. Krónublöð 1,2 – 2,2 sm, hvít. Aldin allt að 1,8 sm breið, hnöttótt, purpuralit til næstum svört, sæt. |
|
|
|
Heimkynni |
|
Mið N-Ameríka. |
|
|
|
Jarðvegur |
|
Meðalfrjór, meðalrakur, vel framræstur. |
|
|
|
Sjúkdómar |
|
|
|
|
|
Harka |
|
Z4 |
|
|
|
Heimildir |
|
1, 2, 10 |
|
|
|
Fjölgun |
|
Sáning, sumargræðlingar. |
|
|
|
Notkun/nytjar |
|
Í blönduð beð, sem stakstæður runni. |
|
|
|
Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein planta undir þessu nafni sem sáð var til 1997 og gróðursett í beð 2000, kelur nokkuð flest ár. |
|
|
|
Yrki og undirteg. |
|
|
|
|
|
Útbreiðsla |
|
|
|
|
|
|
|