Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Echinops |
| |
|
|
| Nafn |
|
ritro |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. non hort. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Bláþyrnikollur |
| |
|
|
| Ætt |
|
Körfublómaætt (Asteraceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Stálblár. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
September. |
| |
|
|
| Hæð |
|
50-70 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölær jurt, 20-60 sm hár, stönglar oftast greinóttir, næstum hárlausir eða hvítlóhærðir oft með kirtilhár. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf hárlaus, kirtilhærð, með fáein bein hár eða ögn skúmhærð ofan, hvítlóhærð neðan, oddbaugótt, 1-2 fjaðurflipótt, flipar meira en 4 mm við grunninn, bandlaga-þríhyrnd, jaðar niðursveigður, með þyrna allt að 15 mm. Körfur 3,5-4,5 sm í þvermál, blá, reifar 12-17 mm, ytri þornhár ögn styttri en ytri reifablöð, 1/3 til 1/2 af lengd reifanna.
Reifablöð 20-22, langydd, randhærð, ytri reifablöð lensulaga, smáblómin blá, sjaldan hvít. Þornhár svifhárakransanna samvaxin við að minnsta kosti hálfan grunninn.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
M & A Evrópa til M Asíu. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, meðalfrjór, framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
3, H2 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1,2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting, sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í skrautblómabeð, í þyrpingar, í þurrblómaskreytingar. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Harðgerð og auðræktuð tegund sem hefur verið lengi í ræktun hérlendis. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
'Veitchs Blue' er sögð mjög góð sort en hefur ekki verið reynd hérlendis svo vitað sé.
'Taplow Blue'er í ræktun í Lystigarðinum og hefur staðið sig vel og blómgast í bestu árum.
Echinops ritro ssp. ritro
Lauf 1-2 x fjaðurskipt, flipar meira en 4 mm á breidd við grunninn og má finna víðast hvar á útbreiðslusvæði tegundarinnar.
Echinops ritro ssp. ruthenicus (Bieb.) Nyman (Syn. E. ritro ssp. tenuifolius, E. ruthenicus Bieb., E. virgatus Lam.). Er með tví-fjaðurskipt lauf, flipar ekki meira en 2 mm á breidd og er að finna frá Ítalíu og Austurríki og eitthvað austur á bóginn.
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|