Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
Ættkvísl |
|
Echinops |
|
|
|
Nafn |
|
ritro |
|
|
|
Höfundur |
|
L. non hort. |
|
|
|
Ssp./var |
|
|
|
|
|
Höfundur undirteg. |
|
|
|
|
|
Yrki form |
|
|
|
|
|
Höf. |
|
|
|
|
|
Íslenskt nafn |
|
Bláþyrnikollur |
|
|
|
Ætt |
|
Körfublómaætt (Asteraceae). |
|
|
|
Samheiti |
|
|
|
|
|
Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
|
|
|
Kjörlendi |
|
Sól. |
|
|
|
Blómlitur |
|
Stálblár. |
|
|
|
Blómgunartími |
|
September. |
|
|
|
Hæð |
|
50-70 sm |
|
|
|
Vaxtarhraði |
|
|
|
|
|
|
|
|
Vaxtarlag |
|
Fjölær jurt, 20-60 sm hár, stönglar oftast greinóttir, næstum hárlausir eða hvítlóhærðir oft með kirtilhár. |
|
|
|
Lýsing |
|
Lauf hárlaus, kirtilhærð, með fáein bein hár eða ögn skúmhærð ofan, hvítlóhærð neðan, oddbaugótt, 1-2 fjaðurflipótt, flipar meira en 4 mm við grunninn, bandlaga-þríhyrnd, jaðar niðursveigður, með þyrna allt að 15 mm. Körfur 3,5-4,5 sm í þvermál, blá, reifar 12-17 mm, ytri þornhár ögn styttri en ytri reifablöð, 1/3 til 1/2 af lengd reifanna.
Reifablöð 20-22, langydd, randhærð, ytri reifablöð lensulaga, smáblómin blá, sjaldan hvít. Þornhár svifhárakransanna samvaxin við að minnsta kosti hálfan grunninn.
|
|
|
|
Heimkynni |
|
M & A Evrópa til M Asíu. |
|
|
|
Jarðvegur |
|
Léttur, meðalfrjór, framræstur. |
|
|
|
Sjúkdómar |
|
|
|
|
|
Harka |
|
3, H2 |
|
|
|
Heimildir |
|
= 1,2 |
|
|
|
Fjölgun |
|
Skipting, sáning. |
|
|
|
Notkun/nytjar |
|
Í skrautblómabeð, í þyrpingar, í þurrblómaskreytingar. |
|
|
|
Reynsla |
|
Harðgerð og auðræktuð tegund sem hefur verið lengi í ræktun hérlendis. |
|
|
|
Yrki og undirteg. |
|
'Veitchs Blue' er sögð mjög góð sort en hefur ekki verið reynd hérlendis svo vitað sé.
'Taplow Blue'er í ræktun í Lystigarðinum og hefur staðið sig vel og blómgast í bestu árum.
Echinops ritro ssp. ritro
Lauf 1-2 x fjaðurskipt, flipar meira en 4 mm á breidd við grunninn og má finna víðast hvar á útbreiðslusvæði tegundarinnar.
Echinops ritro ssp. ruthenicus (Bieb.) Nyman (Syn. E. ritro ssp. tenuifolius, E. ruthenicus Bieb., E. virgatus Lam.). Er með tví-fjaðurskipt lauf, flipar ekki meira en 2 mm á breidd og er að finna frá Ítalíu og Austurríki og eitthvað austur á bóginn.
|
|
|
|
Útbreiðsla |
|
|
|
|
|
|
|