Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
Ættkvísl |
|
Levisticum |
|
|
|
Nafn |
|
officinale |
|
|
|
Höfundur |
|
W.D.J. Koch. |
|
|
|
Ssp./var |
|
|
|
|
|
Höfundur undirteg. |
|
|
|
|
|
Yrki form |
|
|
|
|
|
Höf. |
|
|
|
|
|
Íslenskt nafn |
|
Skessujurt |
|
|
|
Ætt |
|
Sveipjurtaætt (Apiaceae). |
|
|
|
Samheiti |
|
|
|
|
|
Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
|
|
|
Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi. |
|
|
|
Blómlitur |
|
Gulleitur. |
|
|
|
Blómgunartími |
|
Júlí-ágúst. |
|
|
|
Hæð |
|
150-200 sm |
|
|
|
Vaxtarhraði |
|
Vex hratt. |
|
|
|
|
|
|
Vaxtarlag |
|
Stórvaxinn fjölæringur, 1-2 m hár. Stönglar djúpgreyptir að grunni. Lauf stór, dökkgræn, gljáandi, 2-3 fjaðurskipt, sagtennt. Ilmar eins og silla (sellerí(Apium graveolens)). |
|
|
|
Lýsing |
|
Blóm smá, grængul, í 12-20 geisla sveipum með mörg, himnukennd, mjó, niðurstæð stoðblöð. |
|
|
|
Heimkynni |
|
Upprunnin í Íran, víða ræktuð og hefur numið land í Evrópu og Bandaríkjunum. |
|
|
|
Jarðvegur |
|
Djúpur, frjór, rakur. |
|
|
|
Sjúkdómar |
|
Engir. |
|
|
|
Harka |
|
4 |
|
|
|
Heimildir |
|
= 1, HHP, |
|
|
|
Fjölgun |
|
Skipting að hausti eða vori, sáning að hausti. Fræ missa fljótt spirunarhæfni sína og því ætti að sá þeim strax og þau hafa verið tínd. |
|
|
|
Notkun/nytjar |
|
Stakstæð í grasflatir, í skrautblómabeð með stórum fjölæringum. |
|
|
|
Reynsla |
|
Gamlar plöntur eru til í Lystigarðinum, þrífast vel. Falleg og stæðileg planta sem er góð í hvaða garð sem er. Alla hluta plöntunnar svo sem blöð, fræ og rætur má nota sem krydd. Laufið er/var meðal annars notað í kjötsúpu, líka gott í pestó. |
|
|
|
Yrki og undirteg. |
|
|
|
|
|
Útbreiðsla |
|
Skessujurtin er gömul lækningajurt. |
|
|
|
|
|