Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
| Ættkvísl |
|
Levisticum |
| |
|
|
| Nafn |
|
officinale |
| |
|
|
| Höfundur |
|
W.D.J. Koch. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Skessujurt |
| |
|
|
| Ætt |
|
Sveipjurtaætt (Apiaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Gulleitur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí-ágúst. |
| |
|
|
| Hæð |
|
150-200 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
Vex hratt. |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Stórvaxinn fjölæringur, 1-2 m hár. Stönglar djúpgreyptir að grunni. Lauf stór, dökkgræn, gljáandi, 2-3 fjaðurskipt, sagtennt. Ilmar eins og silla (sellerí(Apium graveolens)). |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blóm smá, grængul, í 12-20 geisla sveipum með mörg, himnukennd, mjó, niðurstæð stoðblöð. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Upprunnin í Íran, víða ræktuð og hefur numið land í Evrópu og Bandaríkjunum. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Djúpur, frjór, rakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Engir. |
| |
|
|
| Harka |
|
4 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, HHP, |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting að hausti eða vori, sáning að hausti. Fræ missa fljótt spirunarhæfni sína og því ætti að sá þeim strax og þau hafa verið tínd. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Stakstæð í grasflatir, í skrautblómabeð með stórum fjölæringum. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Gamlar plöntur eru til í Lystigarðinum, þrífast vel. Falleg og stæðileg planta sem er góð í hvaða garð sem er. Alla hluta plöntunnar svo sem blöð, fræ og rætur má nota sem krydd. Laufið er/var meðal annars notað í kjötsúpu, líka gott í pestó. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Skessujurtin er gömul lækningajurt. |
| |
|
|
|
|