Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Draba |
| |
|
|
| Nafn |
|
corymbosa |
| |
|
|
| Höfundur |
|
R.Br. ex DC. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Sveipvorblóm* |
| |
|
|
| Ætt |
|
Krossblómaætt (Brassicaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Draba alpina Linnaeus v. bellii (Holm) O. E. Schulz; D. alpina var. corymbosa Durand; D. barbata Pohle; D. bellii Holm; D. kjellmanii Lid ex E. Ekman; D. macrocarpa Adams; D. vestita Davidson |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Gulur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-ágúst. |
| |
|
|
| Hæð |
|
5-15 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Þýfður fjölæringur, stöngulstofn greinóttur (með langæ lauf eða laufarestir, greinarnar enda oft í ófrjórri blaðhvirfingu, með blómlegg. Stönglar ógreindir, (0,5-)2-8(-15) sm, dúnhærðir, hárin ógreind og með 2 geisla, 0,4-1 mm, hár með 3-5 geisla, 0,05-0,4 mm (stundum eru flest hárin ógreind). Grunnlauf í hvirfingu, með legg, grunnur leggjanna og jaðar laufanna randhærður (hárin oft gróf, ógreind, 0,4-1,3 mm). Laufblaðkan öfuglensulaga til öfugegglaga, 0,6-1,8 sm x 1,5-5 mm, heilrend, dúnhærð bæði ofan og neðan, dúnhár á neðra borði með legg, 2-6 geisla, 0,2-0,6 mm, hár á efra borði ógreind og með legg, 2-geisla, allt að 1,1 mm með 3-5 geisla, 0,2-0,4 mm. Engin stöngullauf. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blómklasar 2-9(-12)-blóma, ekki með stoðblöð, (hálfsveipur), lengist lítið eitt við aldinþroskann, aðalblómskipunarleggurinn ekki bugðóttur, dúnhærður eins og stöngullinn. Aldinleggir gleiðgreindir-uppsveigðir, beinir eða dálítið bognir upp á við, 4-11(-16) mm, dúnhærðir, allt að 1 mm, hár ógreind og 2-4-geisla. Bikarblöð grágræn, breiðegglaga, 2,2-3 mm, dúnhærð (hárin ógreind, allt að 1 mm, stundum með legg, minni, 2-4-geisla). Krónublöðin (breið-hálfupprétt), gul, öfugegglaga, 4-6 x 3-5 mm. Frjóhnappar egglaga, 0,3-0,4 mm. Skálpar aflangir eða egglaga, sléttir, útflattir, 6-12 x 3,5-5,5 mm, skálpalok dúnhærð eða smádúnhærð, hár ógreind, 0,1-0,4 mm (stundumm með stuttan legg, 2- eða 3-geisla). Eggbú 12-24 í hverju egglegi. Stíll 0,6-1 mm (fræni greinilega breiðara en stíllinn). Fræin brún, egglaga, 1-1,3 x 0,6-0,9 mm. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Grænland, Yukon, Alaska, Evrópa (Noregur, N Rússland) A Asía (Rússland-Síbería). |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Malarborinn, leirkenndur, rakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
www.efloras.org/florataxon.aspx?flora-id=1&taxon-id=250094739, Flora of North America |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigaðinum eru til tvær plöntur, sem sáð var til 2009 og 2010 og gróðursettar í beð 2015. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|