Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Lewisia |
| |
|
|
| Nafn |
|
oppositifolia |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(S. Wats.) Robinson. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Brekkublaðka |
| |
|
|
| Ætt |
|
Grýtuætt (Portulacaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi fjölæringur. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur-daufbleikur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Vor. |
| |
|
|
| Hæð |
|
- 20(-25) sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Lauffellandi fjölæringur, sem myndar stilka, 10-20(-25) sm háa, með grunnlauf og upprétta stilka með gagnstæð stilklauf, sem vaxa upp af stuttum neðanjarðar stöngulstofni, með kjötkenndar oft greinóttar rætur. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Grunnlauf fá, græn glansandi ofan, band-spaðalaga eða band-öfuglensulaga, 4-10 sm löng, 5-10 mm breið, snubbótt eða sljóydd, mjókka smám saman að grunni í gagnsæjan, vængjaðan lauflegg, grunnurinn er neðanjarðar. Stöngullauf eru lík grunnlaufunum en minni, í 1-3 pörum neðarlega á stönglinum, grunnur þeirra er oft neðanjarðar. Blómskipanirnar 1-allmargar, með gisna hálfsveipi með (1-)2-5(-6) blóm. Stoðblöð lensulaga, 4-8 mm löng, himnukennd, með löngu en millibili á stilknum, þau efri styðja greinar blómskipunarinnar, heilrend eða tennt í oddinn. Blómleggir grannir 2-7,5 sm langir. Blóm 2-3 sm í þvermál, Bikarblöð 2, hálfkringlótt, 4-8(-10) mm löng, gróftennt með rauðleitar eða bleikleitar tennur, en ekki kirtiltennt. Krónublöð 8-11, bleik í knúbbinn, hvít þegar þau opnast eða daufbleik, öfuglensulaga eða öfugegglaga, 9-15 mm löng, 4-8 mm breið, skarast, bogadregin og oft tennt eða framjöðruð. Fræflar 8-18 talsins. Stíll djúpskiptur í 3-5 greinar. Hýði egglaga til aflöng 5-6 mm löng. Fræ 5-15, dökkbrún eða svartleit, 1-1,5 mm löng, slétt, gljáandi.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
SV Oregon, NV Kalifornía. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Malarborinn jarðvegur, meðalframræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
6 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, 22 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, skipting. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í beðkanta. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Ekki í Lystigarðinum eins og er (2012). |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
AÐRAR UPPLÝSINGAR:
Náttúrulegir vaxtarstaðir eru í 365-1220 m h.y.s., hamrar og malarborinn jarðvegur, rakur að vori, þurr að sumri. |
| |
|
|
|
|