Sigfús Daðason - Vængjasláttur Akureyri
mjög skreytt
reynitrjám.
Sá sem gengi um bæinn
á septemberkvöldi:
dimmur skuggi innfjarðarins
fylgdi honum á aðra hönd hvar sem hann færi,
lifandi, kvikur!
Sálarspegill!
Heilagur lundur
rís í hæðir.
Og gangi maður í lundinn
er hann þar einn með sjálfum sér.
Það gustar um limið
og fuglarnir í björtum trjákrónunum
fælast skóhljóð einmanans
og hviðra með vængjaslætti
yfir höfði hans og úti í myrkrinu.
Og upp fyrir honum rennur þá: hvílík
sú dýrð sem einmananum hlotnast.
|
| Ættkvísl |
|
Lilium |
| |
|
|
| Nafn |
|
concolor |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Salisb. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Sigurlilja, Morgunlilja |
| |
|
|
| Ætt |
|
Liljuætt (Liliaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölæringur og laukplanta. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Bjartur vaxtarstaður. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Sítrónugulur, rauð-appelsínurauður eða skarlatsrauður. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Ágúst-september. |
| |
|
|
| Hæð |
|
30-90 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Uppréttir, laufóttir stönglar. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lítil lilja með upprétta, 30-90 sm háa stöngla sem eru grænir með mismikla purpuraslikju, ögn dúnhærðir, stönglar eru með stöngulrætur. Laukar sammiðja, 2×2 sm, hreistur egg-lensulaga, hvít, skarast þétt. Lauf stakstæð (í rauninni skrúfustæð) 7-9 sm × 5-15 mm, bandlaga með 3, 5 eða 7 tauga, randhærð neðantil og hærð á æðastrengjunum á neðra borði laufanna. Blóm í mörgum litbrigðum sítrónugulu, rauð-appelsínurauð eða skarlatsrauð, 1-10 talsins, upprétt, stjörnulaga, 8,5 sm breið, blómleggir uppréttir 5 sm, 2 laufkennd stoðblöð við grunninn. Blómhlífarblöðin eru 3-4 sm × 7-10 mm, glæsileg, appelsínurauð, blettalaus, öfuglensulaga, örlítið aftursveigð í endann Frjóhnappar 7-9 mm appelsínurauðir, frjó rautt. Aldin 2 sm.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
M Kína |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Frjór jarðvegur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
4 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1,
Jelitto, L and Wilhelm Schacht 1990 Hardy Herbaceous Perennials. I &II. – third ed. London.
Walters, S.M. & al. The European Garden Flora, I, Cambridge Univ. Press 1986.
|
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Ræktuð upp af fræi. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
|
| |
|
|
| Reynsla |
|
Oft fremur skammlíf.
Lilium concolor var sáð í Lystigarðinum 1999, dó 2009.
Lilium concolor v. pulchellum var sáð í Lystigarðinum 1993 og flutt út í beð 1995, sein til.
|
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Lilium concolor Salisb. v. pulchellum (Fischer) Regel
Stönglar grænir, ekki dúnhærðir, Blóm doppótt, knúbbar ullhærðir.
NA Asía
L. concolor var. pulchellum (L. buschianum) hefur reynst vel í Grasagarði Reykjavíkur.
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
AÐRAR UPPLÝSINGAR:
Blómin eru smá og stjörnulaga, notuð í blómvendi.
Vex á kalksteini, í leirkenndum lífefnaríkum jarðvegi innan um gras og runnagróður. |
| |
|
|
|
|