Lathyrus japonicus

Ættkvísl

Nafn

japonicus

Ssp./var

ssp. maritimus

Höfundur undirteg.

(L.) P.W. Ball, Feddes Repert. 79: 45 (1968)

Íslenskt nafn

Ætt

Fabaceae (Ertublómaætt)

Samheiti

Lathyrus maritimus BigelowPisum maritimum L.Lathyrus linnaei subsp. tournefortii (Lapeyr.) Rouy

Lífsform

Fjölær jurt

Kjörlendi

Vex í sandi og sandbornum jarðvegi, oftast nálægt sjó, ýmist við fjörukamba eða uppi á sjávarbökkum.

Blómalitur

Bláfjólublár + rauður fáni

Blómgunartími

Júlí-ágúst

Hæð

0.20-0.40 m

Vaxtarlag

Upp af jarðstöngli vaxa jarðlægir, strendir stönglar sem geta orðið allt að 40 sm að lengd. Jurtin öll snoðin eða nær hárlaus.

Lýsing

Blöðin blágræn, dálítið kjötkennd með stórum axlablöðum. Blöðin fjaðurskipt með þremur til fjórum smáblaðpörum; smáblöðin sporöskjulaga eða oddbaugótt, 15-20 mm á lengd og um 5-10 mm á breidd, endablaðið og oft næsta blaðpar ummynduð í vafþræði. Axlablöðin skakkhjartalaga eða skakkþrístrend, oft um 1 sm á breidd og 1,5 á lengd.Blómin í 2-6-blóma klasa, fáninn rauður, vængirnir og kjölurinn bláfjólubláir. Blómin einsamhverf, 2-2,5 sm á lengd, oftast tvö til fjögur saman í legglöngum klasa í blaðöxlunum. Krónublöðin 5 með hliðsveigðum fána sem oft er meir en 1 sm á breidd. Bikarinn 8-9 mm á lengd, með 5 tönnum. Fræflar 10. Ein fræva sem verður að stórum, flötum belg. Belgurinn 4-7 sm á lengd, langyddur. Belgirnir stórir, flatir, 4-7 sm á lengd, langyddir. Blómgast í júlí-ágúst. LÍK/LÍKAR: Giljaflækja. Baunagrasið auðþekkt á stærri og rauðari blómum ásamt færri og breiðari smáblöðum. Baunagrasið vinnur köfnunarefni úr andrúmsloftinu með aðstoð rhizobium gerla á rótarhnúðum. Þannig bætir það jarðveginn eins og ýmsar aðrar tegundir af ertublómaætt. Stórir, hvanngrænir, kringlóttir ræktarblettir eru því víða áberandi á sendnum fjörukömbum, þar sem baunagrasið hefur náð að breiða úr sér, t.d. á Hornströndum. Er eftirsótt af sauðfé en viðkvæmt fyrir beit.

Heimildir

1,2,3,9, HKr

Reynsla

“Í hallærum hafa blöð plöntunnar verið brúkuð til manneldis.” (Ág.H.)

Útbreiðsla

Allvíða um land meðfram ströndum landsins í sandi, en einnig á nokkrum stöðum lengra inni í landi, einkum á Suðurlandi. Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Evrópa, N Ameríka og nyrsti hluti Rússlands