Saxifraga oppositifolia

Ættkvísl

Nafn

oppositifolia

Íslenskt nafn

Ætt

Saxifragaceae (Steinbrjótsætt)

Samheiti

Saxifraga caerulea Pers.

Lífsform

Fjölær jurt

Kjörlendi

Vex á melum, rindum og í klettum.

Blómalitur

Rauðfjólublár - lýsist með aldri

Blómgunartími

Apríl-maí

Hæð

0.05-0.20 m

Vaxtarlag

Myndar þéttar breiður. Stönglar jarðlægir, hálftrénaðir, með stuttum, uppsveigðum blómstönglum, oft 5-20 sm á lengd.

Lýsing

Blöðin eru gisstæð á jarðlæga stönglinum en mjög þéttstæð á blómstönglum og sitja í fjórum krossgagnstæðum röðum, svo að stönglar sýnast ferstrendir. Blöðin eru með hvítri kalkholu í oddinn. Laufblöðin randhærð, þykk, sígræn, öfugegglaga, frambreið, íhvolf og mjög smá eða aðeins 3-4 mm.Blómin sitja á greinaendum, rósrauðfjólublá í fyrstu en lýsast við þroska, 10-15 mm í þvermál, fimmdeild. Krónan rauð- rauðfjólublá, lausblaða. Bikarblöðin randhærð, snubbótt, 4-5 mm á lengd. Fræflar 10. Bleik fræva, með tveim stílum, tvíklofin ofan til. Blómgast fyrst allra íslenskra plantna eða um miðjan apríl – maí. Blómgunartíminn er dálítið breytilegur eftir tíðarfari og hæð yfir sjávarmáli.LÍK/LÍKAR: Lambagras. Vetrarblóm auðþekkt frá því á krossgagnstæðum blöðum og klofinni frævu.

Heimildir

1,2,3,9, HKr

Reynsla

“Af því að plantan blómgast snemma, oft innan um fannir og skafla, er hún nefnd vetrarblóm eða snjóblómstur. Nöfnin lambablóm og lambarjómi benda til þess að lömb sæki í hana. Sagt er, að te af urtinni eyði þvagstemmu, leiði tíðir kvenna og brjóti steina í nýrum. Ættkvíslarnafnið Saxifraga er dregið af saxum = steinn og frangere = brjóta, og er ýmist skýrt þannig, að plantan vaxi í grýttum jarðvegi, kljúfi steina eða lækni steinsóttir. Einnig nefnd vetrarsteinbrjótur.” (Ág.H.)

Útbreiðsla

Algengt um land allt. Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: