Lilium monadelphum

Ættkvísl

Nafn

monadelphum

Íslenskt nafn

Ætt

Liljuætt (Liliaceae).

Samheiti

L. szovitsianum Fischer & Avé-Lallement.

Lífsform

Fjölæringur og laukplanta.

Kjörlendi

Sólríkur vaxtarstaður (eða í hálfskugga).

Blómalitur

Fölgulur til milligulur að innan purpura eða dumbrauðar doppur.

Blómgunartími

Ágúst-september.

Hæð

100-150 sm

Vaxtarlag

Uppréttir, laufóttir stönglar.

Lýsing

Stönglar eru a.m.k. með nokkrar stöngulrætur, geta verið 50-200 sm háir, oftast 100-150 sm háir, hárlausir. Laukar 4-8 sm breiðir, hreistur gulhvít, lenslaga. Lauf stakstæð (í rauninni skrúfustæð), 5-14 × 1-3 sm, lensu- til öfuglensulaga eða egglaga, 8, 11 eða 13 tauga, randhærð, en dúnhærð á æðunum á neðra borði laufanna. Blóm oftast 1-5, stöku sinnum allt að 30, ilma mikið, drúpandi, túrbanlaga. Blómhlífablöð eru 6-10 × 1-2,2 sm, baksveigð, fölgul til milligul, að innan eru þau með purpura eða dumbrauðum doppum, á ytra borði með purpurabrúna slikju, mikið baksveigð. Frjóþræðirnir ýmist samvaxnir í pípu neðst eða ósamvaxnir. Frjóhnappar 8-13 mm, brúnir eða dumbrauðir, frjó appelsínulitt eða gult.

Uppruni

Kákasus, NA Tyrkland.

Harka

5

Heimildir

= 1, Jelitto, L and Wilhelm Schacht 1990 Hardy Herbaceous Perennials. I &II. third ed. London. Walters, S.M. & al. The European Garden Flora, I, Cambridge Univ. Press 1986.

Fjölgun

Með fræjum, hliðarlaukum og laukhreistum.

Notkun/nytjar

Í trjá- og runnabeð, í fjölæringabeð. Laukar eru fremur stórir, yddir-egglaga þurfa lífefnaríkan vel framræstan jarðveg. Það ætti aðeins að flytja hana á haustin.

Reynsla

Harðgerð-meðalharðgerð planta, sem hefur reynst þokkalega vel bæði norðan- og sunnanlands. Hefur verið sáð tvisvar í Lystigarðinum, 1992 & 1994, sú síðari dó 1999. Sú eldri var flutt út í beð 1996, blómstrar árlega og þrífst nokkuð vel.

Útbreiðsla

AÐRAR UPPLÝSINGAR:Vex í beykiskógum í fjallahlíðum í allt að 2100 m hæð.